لجستیک در انبار

زنجیره تأمین و لجستیک: مفهوم آن در مدیریت

 

 

 

مفهوم مدیریت زنجیره تأمین و لجستیک
لجستیک و زنجیره تأمین لفظی است که در چند سال اخیر در کشورمان و به‌ویژه این روزها تحت عنوان‌هایی نظیر “مدیریت زنجیره تأمین”، “لجستیک ناب”، “لجستیک چابک”، “شرکت‌های خدمات امور لجستیک”، “انجمن لجستیک و زنجیره تأمین”، “کنفرانس ملی لجستیک و زنجیره تأمین” و… بسیار شنیده می‌شود. نزدیک به سه دهه است که بحث مدیریت زنجیره تأمین مطرح گردیده است و بر اساس آمار و ارقام موجود، کشورها و سازمان‌هایی که این دانش را به کار گرفته‌اند پیشرفت‌های چشمگیری در حوزه‌های مربوطه داشته و سود سرشار و صرفه‌جویی‌های کلان مالی از بابت به‌کارگیری این نگرش نصیبشان شده است. کما اینکه مردم نیز به‌عنوان مشتریان از این بابت منتفع شده‌اند. نظر به منفعت‌های زیادی که به خاطر به‌کارگیری مدیریت زنجیره تأمین حاصل گردیده است، امروزه این فلسفه در بین سازمان‌ها و کشورهای مختلف مقبولیت خاصی پیداکرده و هرروز نیز به مشتاقان آن افزوده می‌گردد. در کنار این، طی سه دهه اخیر، نگرش علمی و آکادمیک به مبحث  مدیریت زنجیره تأمین بسیار مثبت بوده و مقالات و کتاب‌های فراوانی در این زمینه نگاشته شده است.

امروزه مدیریت ارتباطات در یک زنجیره تأمین به مبحثی ارجاع داده می­شود که آن را همان مدیریت زنجیره تأمین (SCM) می­نامیم. بابیانی واضح‌تر، یک زنجیره تأمین تنها زنجیره­ای از فعالیت‌های تجاری به‌صورت ارتباطات یک‌به‌یک یا بنگاه به بنگاه نیست، بلکه شبکه­ای از فعالیت‌های تجاری و ارتباطات بین آن‌هاست. «مدیریت زنجیره تأمین» فرصت‌هایی را برای حصول یک تشدید مثبت در یکپارچه­سازی و مدیریت درون شرکتی و بین شرکتی پیشنهاد می­کند. در این حالت، «مدیریت زنجیره تأمین» با مزیت‌های فرایندهای تجاری در ارتباط بوده و روش جدیدی را برای مدیریت فعالیت‌های تجاری و ارتباطات با سایر اعضا در زنجیره تأمین ارائه می­دهد.

مفهوم «مدیریت زنجیره تأمین» از یکپارچه ­سازی خدمات لجستیکی در طول زنجیره تأمین به سمت یکپارچه­سازی و مدیریت فرایندهای کلیدی تجاری در طول زنجیره تأمین بازتعریف‌شده است. بر اساس همین شفاف شدن تفاوت بین «مدیریت زنجیره تأمین» و لجستیک، در سال ۲۰۰۳، انجمن مدیریت لجستیک تعریف اصلاح‌شده‌ای از لجستیک را ارائه کرد. این تعریف اصلاحی به‌وضوح موضع انجمن مدیریت لجستیک را بیان می­دارد که «مدیریت لجستیک» را به‌عنوان جزئی از «مدیریت زنجیره تأمین» معرفی می­کند. این تعریف اصلاح‌شده بدین‌صورت است:

لجستیک آن قسمت از مدیریت زنجیره تأمین است که کارایی و اثربخشی جریان روبه­جلو و روبه عقب و نیز ذخیره­سازی کالاها، خدمات و اطلاعات مربوطه بین نقطه آغازین زنجیره تا نقطه مصرف نهایی به­منظور تأمین نیازمندی‌های مشتریان زنجیره را برنامه­ریزی می­کند، به کارمی‌گیرد و کنترل می­کند.